Skip to main content

Posts

Showing posts from March, 2022

рдбॉ. рднीрдорд░ाрд╡ рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рдХी рдЬीрд╡рдиी рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░/Biography and Thoughts of Dr. Bhimrao Ambedkar

   рдбॉ. рднीрдорд░ाрд╡ рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░  рдХी рдЬीрд╡рдиी рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░/Biography and Thoughts of  Dr. Bhimrao Ambedkar рдбॉ. рднीрдорд░ाрд╡ рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рдбॉ. рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рдХा рдЬрди्рдо 14 рдЕрдк्рд░ैрд▓, 1891 рдоें рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा। рдЗрди्рд╣ोंрдиे 1907 рдИ. рдоें рд╣ाрдИ рд╕्рдХूрд▓ рдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдкाрд╕ рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рдмрдб़ीрджा рдХे рдорд╣ाрд░ाрдЬ рдиे рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖рдг рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЫाрдд्рд░рд╡ृрдд्рддि рдк्рд░рджाрди рдХी। рддрдд्рдкрд╢्рдЪाрдд् 1919 рдИ. рдоें рдЗрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рдХोрд▓рдо्рд╡िрдпा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рд▓िрдпा рдЬрд╣ाँ рдк्рд░рдЦ्рдпाрдд рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдк्рд░ो. рд╕ेрд▓्рдЧрдоैрди рдЙрдирдХे рдк्рд░ाрдз्рдпाрдкрдХ рдеे। рдЗрд╕рдХे рдЙрдкрд░ाрди्рдд рдбॉрдХ्рдЯрд░ेрдЯ рдХे рд▓िрдП рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рдиे рд▓рди्рджрди рд╕्рдХूрд▓ рдСрдл рдЗрдХोрдиोрдоिрдХ्рд╕ рдоें рдПрдбрдоिрд╢рди рд▓िрдпा।      рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рд╕ाрд╣рдм рдХा рдЬрди्рдо рдЪूँрдХि рдПрдХ рдЕрд╕्рдкृрд╢्рдп рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा рдЬिрд╕ рдХाрд░рдг рдЗрд╕ рдШрдЯрдиा рдиे рдЗрдирдХे рдЬीрд╡рди рдХो рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЬ्рдпाрджा рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХिрдпा рдЬिрд╕рд╕े рдпे рднाрд░рддीрдп рд╕рдоाрдЬ рдХी рдЬाрддि рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рдЖрдЧे рдЖрдП। рдбॉ. рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рдиे 1925 рдИ. рдоें рдПрдХ рдкाрдХ्рд╖िрдХ рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ 'рдмрд╣िрд╖्рдХृрдд рднाрд░рдд' рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди рдмрдо्рдмрдИ рд╕े рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рдХिрдпा। рдЗрд╕рдХे рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рдкрд╢्рдЪाрдд् (1924 рдИ. рдоें) рдЗрди्рд╣ोंрдиे 'рдмрд╣िрд╖्рдХृрдд рд╣िрддрдХाрд░िрдгी рд╕рднा рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी। рдЗрдирдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдХुрдЫ рд╕ंрд╕्рдеाрдПँ рдФрд░ рдеी- рд╕рдорддा рд╕ैрдиिрдХ рджрд▓, рд╕्рд╡рддрди्рдд्рд░ рд▓ेрдмрд░ рдкाрд░्рдЯी, рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддि

рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдХी рдЬीрд╡рдиी рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░/Biography and Thoughts of Vinayak Damodar Savarkar

   рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░/Vinayak Damodar Savarkar рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдХा рдЬрди्рдо рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ (рдЖрдзुрдиिрдХ рдоुрдо्рдмрдИ) рдк्рд░ाрди्рдд рдХे рдиाрд╕िрдХ рдХे рдиिрдХрдЯ рднाрдЧुрд░ рдЧाँрд╡ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा। рдЗрдирдХे рдкिрддा рдХा рдиाрдо рджाрдоोрджрд░ рдкрди्рдд рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдПрд╡ं рдоाрддा рдХा рдиाрдо рд░ाрдзाрдмाрдИ рдеा। рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдХी рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рд╕्рдеिрддि рдЖрд░्рдеिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдаीрдХ рдирд╣ीं рдеी। рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдиे рдкुрдгे рд╕े рд╣ी рдЕрдкрдиी рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░ी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХी рдЭрд▓рдХ рджिрдЦाрдиी рд╢ुрд░ू рдХрд░ рджी рдеी рдЬिрд╕рдоें 1908 рдИ. рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдЕрднिрдирд╡рднाрд░рдд рдПрдХ рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░ी рд╕ंрдЧрдарди рдеा। рд▓рди्рджрди рдоें рднी рдпे рдХрдИ рд╢िрдЦрд░ рдиेрддाрдУं (рдЬिрдирдоें рд▓ाрд▓ा рд╣рд░рджрдпाрд▓) рд╕े рдоिрд▓े рдФрд░ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╡िрд░ोрдзी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХा рд╕ंрдЪाрд▓рди рдХрд░рддे рд░рд╣े। рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдХी рдЗрди्рд╣ीं рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рд╕े рд░ुрд╖्рдЯ рд╣ोрдХрд░ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрди्рд╣ें рджो рдмाрд░ 24 рджिрд╕рдо्рдмрд░, 1910 рдХो рдФрд░ 31 рдЬрдирд╡рд░ी, 1911 рдХो рдЖрдЬीрд╡рди рдХाрд░ाрд╡ाрд╕ рдХी рд╕рдЬा рд╕ुрдиाрдИ рдЧрдИ рдЬो рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдПрд╡ं рдЕрдиोрдЦी рд╕рдЬा рдеी। рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдкुрд╕्рддрдХें (1) рдоाрдИ рдЯ्рд░ांрд╕рдкोрд░्рдЯेрд╢рди рдлॉрд░ рд▓ाрдЗрдл (ii) рд╣िрди्рджू-рдкрдж рдкाрджрд╢ाрд╣ी (iii) рд╣िрди्рджुрдд्рд╡ (iv) рдж рдмाрд░ рдСрдл рдЗрдг्рдбिрдпрди рдЗрдг्рдбिрдкेрдг्рдбेрди्рд╕ рдСрдл 1851 рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдХे рдКрдкрд░ рдХрд▓ेрдХ्рдЯрд░ рдЬैрдХ्рд╕рди рдХी рд╣рдд्рдпा рдХा рдЖрд░ोрдк рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा рдЬिрд╕े рдиाрд╕िрдХ рд╖рдб्рдпंрдд्рд░ рдХेрд╕ рдоें рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा

рд▓ोрдХрдиाрдпрдХ рдЬрдпрдк्рд░рдХाрд╢ рдиाрд░ाрдпрдг рдХी рдЬीрд╡рдиी рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░/Biography and Thoughts of Lok Nayak Jayaprakash Narayan

   рд▓ोрдХрдиाрдпрдХ рдЬрдпрдк्рд░рдХाрд╢ рдиाрд░ाрдпрдг/Lok Nayak Jayaprakash Narayan рд▓ोрдХрдиाрдпрдХ рдЬрдпрдк्рд░рдХाрд╢ рдиाрд░ाрдпрдг рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рд╕ेрдиाрдиी рдФрд░ рдЕрдЧ्рд░рдгी рдиेрддा рдЬрдпрдк्рд░рдХाрд╢ рдиाрд░ाрдпрдг рдХा рдЬрди्рдо рдмिрд╣ाрд░ рдХे рд╕ाрд░рдг рдЬिрд▓े рдоें 11 рдЕрдХ्рддूрдмрд░, 1902 рдоें рд╣ुрдЖ рдеा। рдЙрдирдХी рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрдЯрдиा рдоें рд╣ुрдИ। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рдХैрд▓िрдлोрд░्рдиिрдпा рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕े рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдбिрдЧ्рд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी। рдЬрдпрдк्рд░рдХाрд╢ рдиाрд░ाрдпрдг рдиे рдЕрдкрдиे рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЬीрд╡рди рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХैрд▓िрдлोрд░्рдиिрдпा рдЬाрдиे рдХे рдкूрд░्рд╡ 1921 рдИ. рдоें рдЕрд╕рд╣рдпोрдЧ рдЖрди्рджोрд▓рди рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдХрд░ рд╢ुрд░ू рдХрд░ рдЪुрдХे рдеे। рд░ाрдЬрдиीрддि рдХे рджूрд╕рд░े рдкрдб़ाрд╡ рдоें 1994 рдИ. рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоीрдиू рдорд╕ाрдиी, рдЕрдЪ्рдпुрдд рдкрдЯрд╡рд░्рдж्рдзрди рдХे рд╕ाрде рдоिрд▓рдХрд░ рдХाँрдЧ्рд░ेрд╕ рд╕рдоाрдЬрд╡ाрджी рдкाрд░्рдЯी рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी। рдЗрд╕рдХे рдкूрд░्рд╡ рдЕрд╕рд╣рдпोрдЧ рдЖрди्рджोрд▓рди рдХे рджौрд░ाрди 1992 рдИ. рдоें рдЧांрдзीрдЬी, рдиेрд╣рд░ू рдФрд░ рдЕрди्рдп рдмрдб़े рдиेрддाрдУं рдХे рдЬेрд▓ рдЬाрдиे рдХे рдмाрдж рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджेрд╢ рдХे рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╣िрд╕्рд╕ों рдоें рдЖрди्рджोрд▓рди рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рдХिрдпा рдеा। 1942 рдИ. рдоें рднाрд░рдд рдЫोрдб़ो рдЖрди्рджोрд▓рди рдХे рджौрд░ाрди рдЬрдм рдХाँрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рд╕рднी рдХрдб़े рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдиेрддाрдУं рдХो рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХрд░ рд▓िрдпा рдеा। рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЬрдпрдк्рд░рдХाрд╢ рдиाрд░ाрдпрдг рдХो рдЧिрд░рдл्рддाрд░ рдХрд░ рд╣рдЬाрд░ीрдмाрдЧ рдЬेрд▓ рдоें рд░рдЦा рдЧрдпा। рдЬрдпрдк्рд░рдХाрд╢ рдиाрд░ाрдпрдг рдиे рдЬेрд▓ рд╕े рдлрд░ाрд░ рд╣ोрдХрд░ рдФрд░ рднूрдоिрдЧрдд рд░рд╣рдХрд░ рджे

рдЕрд░рдмिрди्рдж рдШोрд╖ рдХी рдЬीрд╡рдиी рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░/Biography and Thoughts of Aurobindo Ghosh

 рдЕрд░рдмिрди्рдж рдШोрд╖/Aurobindo Ghosh рдЕрд░рдмिрди्рдж рдШोрд╖ рдЕрд░рд╡िрди्рдж рдШोрд╖ рдХो рд░ोрдоा рд░ोрд▓ां рднाрд░рддीрдп рджाрд░्рд╢рдиिрдХों рдоें рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдПрд╡ं рдПрд╢िрдпा рдФрд░ рдпूрд░ोрдк рдХी рдк्рд░рддिрднा рдХा рд╕рдорди्рд╡рдпा рдХрд╣рдХрд░ рд╕рдо्рдмोрдзिрдд рдХिрдпा। рдбॉ. рдл्рд░ेрдбрд░िрдХ рд╕्рдкрдЬрд▓рдмрд░्рдЧ рдиे рддो рдЙрди्рд╣ें 'рд╣рдоाрд░े рдпुрдЧ рдХा рдкैрдЧрдо्рдмрд░ рддрдХ рдХрд╣ рдбाрд▓ा рд╣ै। рдЕрд░рдмिрди्рдж рдШोрд╖ рдХी рд░рдЪрдиाрдУं рд╕े рд╣рдоें рднाрд░рдд рдХी рдирд╡ीрди рддрдеा рдЙрджीрдпрдоाрди рдЖрдд्рдоा рдХा рдШрдиीрднूрдд рд╕ाрд░ рджेрдЦрдиे рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕрд░рд╡िрди्рдж рдШोрд╖ рдк्рд░рдердо рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрджी рдеे рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдкूрд░्рдг рд╕्рд╡рддрди्рдд्рд░рддा рдк्рд░ाрдк्рддि рдХो рднाрд░рдд рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдПрд╡ं рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдоाрдиा рдеा рдЕрд░рд╡िрди्рдж рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдпा рдЧрдпा рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рд░ाрдЬрдиीрддि рдпा рд░ाрдЬрдиीрддि рдХा рдЖрдз्рдпाрдд्рдоीрдХрд░рдг рднाрд░рддीрдп рдЪिрди्рддрди рдХो рдЕрдиुрдкрдо рджेрди рд╣ै। рдЕрд░рдмिрди्рдж рдХी рд░рдЪрдиाрдПँ рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдФрд░ рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рд╡ेрджाрди्рддिрдХ рд╕рдорди्рд╡рдп рдХा рдЕрд░рдмिрди्рдж рдкрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдк्рд░рднाрд╡ рдкрдб़ा। рдЕрд░рд╡िрди्рдж рдиे рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЧ्рд░рди्рдеों рдХी рд░рдЪрдиा рдХी- (1) рдж рд▓ाрдЗрдл рдбिрд╡ाрдЗрди, (2) рдПрд╕ेрдЬ рдЖрди рдж рдЧीрддा, (3) рдж рд╕िрди्рдеेрд╕िрд╕ рдСрдл рдпोрдЧ, (4) рд╕ाрд╡िрдд्рд░ी, (5) рдж рд╣्рдпूрдорди рд╕ाрдЗрдХрд▓, (6) рдж рдЖрдЗрдбिрдпрд▓ рдСрдл рд╣्рдпूрдорди рдпूрдиिрдЯी рдЖрджि । рдЕрд░рдмिрди्рдж рдХे рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджрд░्рд╢рди рдХे рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЖрдзाрд░  рдЕрд░рд╡िрди्рдж рдиे рдПрдХ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдиिрдпрддिрд╡ाрдж рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХिрдпा рдеा। рдЙрдирдХा рдоाрдирдиा рдеा

рдоाрдирд╡ेрди्рдж्рд░ рдиाрде рд░ॉрдп рдХी рдЬीрд╡рдиी рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░/Biography and Thoughts of Manvendra Nath Roy

   рдоाрдирд╡ेрди्рдж्рд░ рдиाрде рд░ॉрдп/Manvendra Nath Roy рдоाрдирд╡ेрди्рдж्рд░ рдиाрде рд░ॉрдп рдоाрдирд╡ेрди्рдж्рд░ рдиाрде рд░ॉрдп рдХा рднाрд░рдд рдХे рд╕рдоाрдЬрд╡ाрджी рдЪिрди्рддрдХों рдоें рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕्рдеाрди рд╣ै। рд╡े рднाрд░рдд рдоें рди рдХेрд╡рд▓ рд╕рдоाрдЬрд╡ाрдж рдХे рд╕ैрдж्рдзाрди्рддिрдХ рд╡्рдпाрдЦ्рдпाрдХाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं рдЕрдкिрддु рд╕ाрдо्рдпрд╡ाрдж рдХे рдк्рд░рдЪाрд░ рдФрд░ рдк्рд░рд╕ाрд░ рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рднी рдЙрдирдХी рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЬрд╣ाँ рдПрдХ рдУрд░ рдЬिрд╕ рдк्рд░рдмрд▓рддा рд╕े рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕ाрдо्рдпрд╡ाрдж рдХा рд╕рдорд░्рдерди рдХिрдпा рдЙрддрдиी рд╣ी рдк्рд░рдерд▓рддा рд╕े рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХे рдЙрдд्рддрд░ाрд░्рдж्рдз рдоें рдЙрд╕рдХा рд╡िрд░ोрдз рднी рдХिрдпा। рд░ाрд╡ рдиे рднौрддिрдХрд╡ाрдж рдХी рднी рдирдИ рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХी рдФрд░ рдЗрд╕े рдПрдХ рдиैрддिрдХ рдкुрдЯ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा। рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рд╕्рд╡рддрди्рдд्рд░рддा рдФрд░ рд╕рдоाрдирддा рдХा рдЬрдпрдШोрд╖ рдХрд░рдХे рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдЧрд░िрдоा рдХो рдЖрдЧे рдмрдв़ाрдпा। рд░ॉрдп рдХी рд░рдЪрдиाрдПँ рддрдеा рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдПрдо.рдПрди рд░ॉрдп рди рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдХाрд░्рдпрдХрд░्рддा рдеे рдЕрдкिрддु рдПрдХ рд╡िрдЪाрд░рдХ рдПрд╡ं рд▓ेрдЦрдХ рднी рдеे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрдИ рдкुрд╕्рддрдХें рд▓िрдЦीं। 1922 рдоें рд░ॉрдп рдиे рдЕрдкрдиी рдкुрд╕्рддрдХ 'рдЗрдг्рдбिрдпा рдЗрди рдЯ्рд░ांрдЬीрд╢рди' рдоें рд╕рдордХाрд▓ीрди рднाрд░рдд рдХा рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдЕрдз्рдпрдпрди рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा। рдоाрдг्рдЯेрдЧ्рдпू рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдХे рд╕рдорд░्рдердХ рднाрд░рдд рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрд░рджाрдпी рд╢ाрд╕рди рдХे рдорди्рдж рддрдеा рдХ्рд░рдоिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдоें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░рддे рдеे। рднाрд░рддीрдп рдЙрджाрд░рд╡ाрджिрдпों рдХो рдм्рд░िрдЯिрд╢ рди्рдпाрдпрдк्рд░िрдпрддा рдоें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдеा рдФрд░

рдЧांрдзी рдХी рдЬीрд╡рдиी рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░/рдЧांрдзीрд╡ाрдж (Gandhism)/ рдЖрдзुрдиिрдХ рднाрд░рддीрдп рд╡िрдЪाрд░рдХ /Biography and Thoughts of Mahatama Gandhi

 рдЧांрдзीрд╡ाрдж (Gandhism)/ рдЖрдзुрдиिрдХ рднाрд░рддीрдп рд╡िрдЪाрд░рдХ /Deep study on Mahatama Gandhi рдЧांрдзीрд╡ाрдж (Gandhism) рдмीрд╕рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдХे рдкूрд░्рд╡ाрд░्рдж्рдз рдоें рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЖрди्рджोрд▓рди рдоें рдПрдХ рдРрд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдХा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рд╣ुрдЖ рдЬिрд╕рдиे рдкूрд░ी рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬрдиीрддि рдХो рдЕрдкрдиी рдЫрд╡ि рд╕े рдврдХ рд▓िрдпा। рдпрджि рдХрд╣ा рдЬाрдП рдХि рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рднाрд░рддीрдп рдЬрдирддा рдХो рдПрдХ рд╕ूрдд्рд░ рдоें рдмाँрдзрдиे рдХा рд╢्рд░ेрдп рдЧांрдзी рдЬी рдХो рдЬाрддा рд╣ै рддो рдпрд╣ рдЕрддिрд╢्рдпोрдХ्рддि рди рд╣ोрдЧी। рдЧांрдзी рдПрдХ рдРрд╕े рд╡िрдЪाрд░рдХ рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рд╕्рд╡рдпं рдЕрдкрдиे рджрд░्рд╢рди рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдирд╣ीं рдХिрдпा, рдмрд▓्рдХि рдкूрд░्рд╡ рдХे рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рд╡िрдЪाрд░ों рдХो рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рд▓ाрдиे рдХा рдк्рд░рдпрдд्рди рдХिрдпा। рд╡рд╣ рд╕्рд╡рдпं рдХрд╣ा рдХрд░рддे рдеे рдХि рдоैं рдХिрд╕ी рдирд╡ीрди рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдирд╣ीं рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ूँ рдЕрдкिрддु рдЬो рдХुрдЫ рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ै рдЙрд╕े рдоें рднाрд░рдд рдХी рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рд▓ाрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ूँ рд╕рдд्рдп рдФрд░ рдЕрд╣िंрд╕ा рдХे рд╡िрдЪाрд░ рдЙрддрдиे рд╣ी рдкुрд░ाрдиे рд╣ैं рдЬिрддрдиी рдкुрд░ाрдиी рдкрд╣ाрдб़िрдпाँ рд╣ैं। рд╢्рд░ी рдкрдЯाрднिрд╕ीрддा рд░рдоेрдпा рдиे рд▓िрдЦा рд╣ै рдХि "рд╕िрдж्рдзाрди्рддों рдХा, рдорддों рдХा, рдиिрдпрдоों рдХा, рд╡िрдиिрдпрдоों рдХा рдФрд░ рдк्рд░рджेрд╢ों рдХा рд╕рдоूрд╣ рдирд╣ीं рд╣ै рдк्рд░рдд्рдпुрдд рд╡рд╣ рдПрдХ рдЬीрд╡рди рд╢ैрд▓ी рдпा рдЬीрд╡рди рджрд░्рд╢рди рд╣ै। рдпрд╣ рд╢ैрд▓ी рдПрдХ рдирдИ рджिрд╢ा рдХी рдУрд░ рд╕ंрдХेрдд рд░рдХрддी рд╣ै рдЕрдерд╡ा рдордиुрд╖्рдп рдЬीрд╡рди рдХी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдкुрд░ाрдиी рджрд╢ा рдХी рдкुрдиः рд╕्рдеा

Popular posts from this blog

рд░ाрдЬрдиीрддि рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХे рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдд्рддрд░ | Important Quetions and Answers of Political Science

  рд░ाрдЬрдиीрддि рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХे 100 рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдд्рддрд░ 1. рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рд░ाрдЬा рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा рдеा ? рдЙрдд्рддрд░. рдк्рд▓ेрдЯो рдиे। 2. рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ंрдШ рдХे рд╡рд░्рддрдоाрди рдорд╣ाрд╕рдЪिрд╡ рд╣ैं ? рдЙрдд्рддрд░. рдПंрдЯोрдиिрдпो рдЧुрдЯेрд░ेрд╢ рд╣ै рдЬो рдкुрд░्рддрдЧाрд▓ рдХे рд╣ैं, рдЬिрди्рд╣ोрдиे 1 рдЬрдирд╡рд░ी 2017 рдХो рдЕрдкрдиा рдХाрд░्рдпрдХाрд▓ рд╕ँрднाрд▓ा 3. рд╢्рд░ेрдгी рд╕рдоाрдЬрд╡ाрдж рдХा рд╕ंрдмंрдз рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рджेрд╢ рд╕े рд░рд╣ा рд╣ै ? рдЙрдд्рддрд░. рдмिрд░्рдЯेрди рд╕े। 4. рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдХा рджैрд╡ीрдп рд╕िрдж्рдзांрдд рдХिрд╕рдиे рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдХिрдпा рдеा ? рдЙрдд्рддрд░. рдЬेрдо्рд╕ рдк्рд░рдердо рдиे 5. рдоुрдЦ्рдп рд╕рддрд░्рдХрддा рдЖрдпुрдХ्рдд рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рдХौрди рдХрд░рддा рд╣ै? рдЙрдд्рддрд░. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि 6. рд╕ंрд╕рдж рдХा рдЪुрдиाрд╡ рд▓рдб़рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдд्рдпाрд╢ी рдХी рди्рдпूрдирддрдо рдЖрдпु рдХिрддрдиी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП? рдЙрдд्рддрд░. 25 рд╡рд░्рд╖ 7. рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХिрд╕ рд╕ंрд╢ोрдзрди рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा рдоें рджो рд╢рдм्рдж ‘рд╕рдоाрдЬрд╡ाрджी’ рдФрд░ рдзрд░्рдордиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рдЬोрдб़े рдЧрдП рдеे? рдЙрдд्рддрд░. 42рд╡ें 8. рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХौрдирд╕े рднाрдЧ рдоें рдиीрддि рдиिрджेрд╢рдХ рддрдд्рд╡ों рдХा рд╡рд░्рдгрди рд╣ै ? рдЙрдд्рддрд░. рдЪрддुрд░्рде। 9. рдЬрд╕्рдЯिрд╕ рд╢рдм्рдж рдЬрд╕ рд╕े рдиिрдХрд▓ा рд╣ै рдЬрд╕ рдХा рд╕ंрдмंрдз рдХिрд╕ рднाрд╖ा рд╕े рд╣ै ? рдЙрдд्рддрд░. рд▓ैрдЯिрди 10. рдкंрдЪाрдпрдд рд╕рдоिрддि рдХा рдЧрдарди рд╣ोрддा рд╣ै? рдЙрдд्рддрд░. рдк्рд░рдЦंрдб рд╕्рддрд░ рдкрд░ 11. “рдоेрд░े рдкाрд╕ рдЦूрди, рдкрд╕ीрдиा рдФрд░ рдЖँрд╕ू рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рдХुрдЫ рднी рдирд╣ीं рд╣ै ” рдпрд╣ рдХिрд╕рдиे рдХ

рдиिрддि рдЖрдпोрдЧ рдФрд░ рд╡िрдд्рдд рдЖрдпोрдЧ |NITI Ayog and Finance Commission

  рдиिрддि рдЖрдпोрдЧ рдФрд░ рд╡िрдд्рдд рдЖрдпोрдЧ рдпрд╣ рдПрдХ рдЧैрд░ рд╕ंрд╡ैрдзाрдиिрдХ рдиिрдХाрдп рд╣ै | National Institution for Transforming India( NITI Aayog )(рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рднाрд░рдд рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╕ंрд╕्рдеाрди) рдЗрд╕рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा 1 рдЬрдирд╡рд░ी 2015 рдХो рд╣ुрдИ | рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп – рджिрд▓्рд▓ी рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХा рдоुрдЦ्рдп рдеिंрдХ-рдЯैंрдХ рд╣ै| рдЬिрд╕े рдпोрдЬрдиा рдЖрдпोрдЧ рдХे рд╕्‍рдеाрди рдкрд░ рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдЗрд╕ рдЖрдпोрдЧ рдХा рдХाрд░्рдп рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡ рдЖрд░्рдеिрдХ рдоुрдж्рджों рдкрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХो рд╕рд▓ाрд╣ рджेрдиे рдХा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рд╕рд░рдХाрд░ рдРрд╕ी рдпोрдЬрдиा рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░े рдЬो рд▓ोрдЧों рдХे рд╣िрдд рдоें рд╣ो। рдиिрддि рдЖрдпोрдЧ рдХो 2 Hubs рдоें рдмाрдЯा рдЧрдпा рд╣ै 1) рд░ाрдЬ्рдпों рдФрд░ рдХेंрдж्рд░ рдХे рдмीрдЪ рдоें рд╕рдорди्рд╡рдп рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиा | 2) рдиिрддि рдЖрдпोрдЧ рдХो рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиाрдиे рдХा рдХाрдо | рдиिрддि рдЖрдпोрдЧ рдХी рд╕ंрд░рдЪрдиा : 1. рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी- рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖। 2. рдЧрд╡рд░्рдиिंрдЧ рдХाрдЙंрд╕िрд▓ рдоें рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдФрд░ рдХेрди्рдж्рд░рд╢ाрд╕िрдд рдк्рд░рджेрд╢ों(рдЬिрди рдХेрди्рдж्рд░рд╢ाрд╕िрдд рдк्рд░рджेрд╢ो рдоें рд╡िрдзाрдирд╕рднा рд╣ै рд╡рд╣ां рдХे рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी ) рдХे рдЙрдкрд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓ рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोंрдЧे। 3. рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдоुрдж्рджों рдФрд░ рдРрд╕े рдЖрдХрд╕्рдоिрдХ рдоाрдорд▓े, рдЬिрдирдХा рд╕ंрдмंрдз рдПрдХ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд░ाрдЬ्рдп рдпा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рд╣ो, рдХो рджेрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рдкрд░िрд╖рдж рдЧрдаिрдд рдХी рдЬाрдПंрдЧी। рдпे рдкрд░िрд╖рджें рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдХाрд░्рдпрдХाрд▓ рдХे рд▓िрдП рдмрдиाрдИ рдЬाрдПंрдЧी। рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХे рдиिрд░्рджेрд╢ рдкрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ीрдп рдкрд░िрд╖рджों рдХी рдмैрдардХ рд╣ो

рднाрд░рддीрдп рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди рдЖрдпोрдЧ рдФрд░ рдкрд░िрд╕ीрдорди рдЖрдпोрдЧ |Election Commission of India and Delimitation Commission

  рднाрд░рддीрдп рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди рдЖрдпोрдЧ рдФрд░ рдкрд░िрд╕ीрдорди рдЖрдпोрдЧ рдкрд░िрд╕ीрдорди рдЖрдпोрдЧ рднाрд░рдд рдХे рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХे рдЕрд╡рдХाрд╢ рдк्рд░ाрдк्рдд рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рди्рдпाрдпрдоूрд░्рддि рдХुрд▓рджीрдк рд╕िंрд╣ рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдоें 12 рдЬुрд▓ाрдИ 2002 рдХो рдкрд░िрд╕ीрдорди рдЖрдпोрдЧ рдХा рдЧрдарди рдХिрдпा рдЧрдпा। рдпрд╣ рдЖрдпोрдЧ рд╡рд░्рд╖ 2001 рдХी рдЬрдирдЧрдгрдиा рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХा рдкрд░िрд╕ीрдорди рдХрд░ेрдЧा। рджिрд╕ंрдмрд░ 2007 рдоें рдЗрд╕ рдЖрдпोрдЧ рдиे рдирдпे рдкрд░िрд╕ीрдорди рдХी рд╕ंрд╕ुрддिрддि рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХो рд╕ौंрдк рджी। рд▓ेрдХिрди рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЗрд╕ рдкрд░ рдХोрдИ рдз्рдпाрди рдирд╣ीं рджिрдпा। рдЗрд╕ рдкрд░ рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпрд▓рдп рдиे, рдПрдХ рджाрдЦिрд▓ рдХी рдЧрдИ рд░िрдЯ рдпाрдЪिрдХा рдкрд░ рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХो рдиोрдЯिрд╕ рдЬाрд░ी рдХी। рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХैрд╡िрдиेрдЯ рдХी рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╕рдоिрддि рдиे 4 рдЬрдирд╡рд░ी 2008 рдХो рдЗрд╕ рдЖрдпोрдЧ рдХी рд╕ंрд╕्рддुрддिрдпों рдХो рд▓ाрдЧु рдХрд░рдиे рдХा рдиिрд╢्рдЪрдп рдХिрдпा। 19 рдлрд░рд╡рд░ी 2008 рдХो рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдк्рд░рддिрднा рджेрд╡ी рд╕िंрд╣ рдкाрдЯिрд▓ рдиे рдЗрд╕ рдкрд░िрд╕ीрдорди рдЖрдпोрдЧ рдХो рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиे рдХी рд╕्рд╡ीрдХृрддि рдк्рд░рджाрди рдХी। рдкрд░िрд╕ीрдорди •    рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 82 рдХे рдЕрдзीрди, рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЬрдирдЧрдгрдиा рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд् рдХाрдиूрди рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ंрд╕рдж рдПрдХ рдкрд░िрд╕ीрдорди рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХो рдЕрдзिрдиिрдпрдоिрдд рдХрд░рддी рд╣ै. •    рдкрд░िрд╕ीрдорди рдЖрдпोрдЧ рдкрд░िрд╕ीрдорди рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдХे рдЙрдкрдмंрдзों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ंрд╕рджीрдп рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХे рд╕ीрдоाрдУं рдХो рд╕ीрдоांрдХिрдд рдХрд░рддा рд╣ै. •    рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдХा рд╡рд░्рддрдоाрди рдкрд░िрд╕ीрдорди 1971 рдХे рдЬрдирдЧрдгрдиा рдЖँрдХрдб़ों рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд

рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕рднा рддрдеा рд╕ंрд╡िрдзाрди рдиिрд░्рдоाрдг |Indian Constituent Assembly and Constitution making

  рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕рднा рддрдеा рд╕ंрд╡िрдзाрди рдиिрд░्рдоाрдг |Indian Constituent Assembly and Constitution making рд╕ंрд╡िрдзाрди рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдоांрдЧ рдмाрд▓ рдЧंрдЧाрдзрд░ рддिрд▓рдХ рдж्рд╡ाрд░ा 1895 рдоें "рд╕्рд╡рд░ाрдЬ рд╡िрдзेрдпрдХ" рдж्рд╡ाрд░ा рдХी рдЧрдИ। 1916 рдоें рд╣ोрдорд░ूрд▓ рд▓ीрдЧ рдЖрди्рджोрд▓рди рдЪрд▓ाрдпा рдЧрдпा।рдЬिрд╕рдоें рдШрд░ेрд▓ू рд╢ाрд╕рди рд╕рдЪांрд▓рди рдХी рдоांрдЧ рдЕрдЧ्рд░ेрдЬो рд╕े рдХी рдЧрдИ। 1922 рдоें рдЧांрдзी рдЬी рдиे рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕рднा рдФрд░ рд╕ंрд╡िрдзाрди рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рдоांрдЧ рдк्рд░рдмрд▓рддрдо рддрд░ीрдХे рд╕े рдХी рдФрд░ рдХрд╣ा- рдХि рдЬрдм рднी рднाрд░рдд рдХो рд╕्рд╡ाрдзीрдирддा рдоिрд▓ेрдЧी рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХा рдиिрд░्рдоाрдг -рднाрд░рддीрдп рд▓ोрдЧों рдХी рдЗрдЪ्рдЫाрдУं рдХे рдЕрдиुрдХुрд▓ рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा। рдЕрдЧрд╕्рдд 1928 рдоें рдиेрд╣рд░ू рд░िрдкोрд░्рдЯ рдмрдиाрдИ рдЧрдИ। рдЬिрд╕рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдкं. рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдиे рдХी। рдЗрд╕рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдмрдо्рдмрдИ рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा। рдЗрд╕рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдм्рд░िрдЯीрд╢ рднाрд░рдд рдХा рдкрд╣рд▓ा рд▓िрдЦिрдд рд╕ंрд╡िрдзाрди рдмрдиाрдпा рдЧрдпा। рдЬिрд╕рдоें рдоौрд▓िрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдЕрд▓्рдкрд╕ंрдЦ्рдпрдХों рдХे рдЕрдзिрдХाрд░ों рддрдеा рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╕ंрдШ рдПрд╡рдо् рдбोрдоिрдиिрдпрдо рд╕्рдЯेрдЯ рдХे рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рд░рдЦे рдЧрдП। рдЗрд╕рдХा рд╕рдмрд╕े рдк्рд░рдмрд▓рддрдо рд╡िрд░ोрдз рдоुрд╕्рд▓िрдо рд▓ीрдЧ рдФрд░ рд░िрдпाрд╕рддों рдХे рд░ाрдЬाрдУं рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा। 1929 рдоें рдЬрд╡ाрд╣рд░ рд▓ाрд▓ा рдиेрд╣рд░ू рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдоें рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХा рд▓ाрд╣ौрд░ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рд╣ुрдЖ। рдЬिрд╕рдоें рдкूрд░्рдг рд╕्рд╡рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдоांрдЧ рдХी рдЧрдИ। 1936 рдоें рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХा рдлैрдЬрд▓рдкुрд░ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдЖрдпोрдЬिрдд рдХिрдпा рдЧрдп

рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдиीрддि рдХे рдиिрджेрд╢рдХ рддрдд्рдд्рд╡ |Directive Principles of State Policy

  36. рдкрд░िрднाрд╖ा- рдЗрд╕ рднाрдЧ рдоें, рдЬрдм рддрдХ рдХि рд╕ंрджрд░्рдн рд╕े рдЕрди्рдпрдеा рдЕрдкेрдХ्рд╖िрдд рди рд╣ो, 'рд░ाрдЬ्рдп' рдХा рд╡рд╣ी рдЕрд░्рде рд╣ै рдЬो рднाрдЧ 3 рдоें рд╣ै। 37. рдЗрд╕ рднाрдЧ рдоें рдЕंрддрд░्рд╡िрд╖्рдЯ рддрдд्рдд्рд╡ों рдХा рд▓ाрдЧू рд╣ोрдиा- рдЗрд╕ рднाрдЧ рдоें рдЕंрддрд░्рд╡िрд╖्рдЯ рдЙрдкрдмंрдз рдХिрд╕ी рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рд╡рд░्рддрдиीрдп рдирд╣ीं рд╣ोंрдЧे рдХिंрддु рдлिрд░ рднी рдЗрдирдоें рдЕрдзिрдХрдеिрдд рддрдд्рдд्рд╡ рджेрд╢ рдХे рд╢ाрд╕рди рдоें рдоूрд▓рднूрдд рд╣ैं рдФрд░ рд╡िрдзि рдмрдиाрдиे рдоें рдЗрди рддрдд्рдд्рд╡ों рдХो рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиा рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ोрдЧा। 38. рд░ाрдЬ्рдп рд▓ोрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рдХी рдЕрднिрд╡ृрдж्рдзि рдХे рд▓िрдП рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдмрдиाрдПрдЧा- рд░ाрдЬ्рдп рдРрд╕ी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी, рдЬिрд╕рдоें рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рдЖрд░्рдеिрдХ рдФрд░ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рди्рдпाрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬीрд╡рди рдХी рд╕рднी рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдХो рдЕрдиुрдк्рд░ाрдгिрдд рдХрд░े, рднрд░рд╕рдХ рдк्рд░рднाрд╡ी рд░ूंрдк рдоें рд╕्рдеाрдкрдиा рдФрд░ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХрд░рдХे рд▓ोрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рдХी рдЕрднिрд╡ृрдж्рдзि рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ेрдЧा। рд░ाрдЬ्рдп, рд╡िрд╢िрд╖्рдЯрддрдпा, рдЖрдп рдХी рдЕрд╕рдоाрдирддाрдУं рдХो рдХрдо рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ेрдЧा рдФрд░ рди рдХेрд╡рд▓ рд╡्рдпрд╖्рдЯिрдпों рдХे рдмीрдЪ рдмрд▓्рдХि рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рдФрд░ рд╡िрднिрди्рди рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпों рдоें рд▓рдЧे рд╣ुрдП рд▓ोрдЧों рдХे рд╕рдоूрд╣ों рдХे рдмीрдЪ рднी рдк्рд░рддिрд╖्рдаा, рд╕ुрд╡िрдзाрдУं рдФрд░ рдЕрд╡рд╕рд░ों рдХी рдЕрд╕рдоाрдирддा рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ेрдЧा। 39. рд░ाрдЬ्рдп рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдиुрд╕рд░рдгीрдп рдХुрдЫ рдиीрддि рддрдд्рдд्рд╡- рд░ाрдЬ्рдп рдЕрдкрдиी рдиीрддि рдХा, рд╡िрд╢िрд╖्рдЯрддрдпा, рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕ंрдЪाрд▓рди рдХрд░ेрдЧा рдХि рд╕ुрдиि

рд░ाрдЬрд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рдЕрддि рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░/very important question and answer of polity

 рд░ाрдЬрд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рдЕрддि рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ рдк्рд░рд╢्‍рди – рдХिрд╕ рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोрдзрди рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдиे рд░ाрдЬ्‍рдп рдХे рдиीрддि рдиिрд░्рджेрд╢рдХ рддрдд्‍рд╡ों рдХो рдоौрд▓िрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ों рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдмрдиाрдпा?  рдЙрдд्‍рддрд░ – 42рд╡ें рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोрдзрди рдЕрдзिрдиिрдпрдо (1976) рдиे рдк्рд░рд╢्‍рди – рднाрд░рдд рдХे рдХौрди рд╕े рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░рдкрддि ‘рдж्рд╡िрддीрдп рдкрд╕ंрдж'(Second Preference) рдХे рдорддों рдХी рдЧрдгрдиा рдХे рдлрд▓рд╕्‍рд╡рд░ूрдк рдЕрдкрдиा рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХोрдЯा рдк्рд░ाрдк्‍рдд рдХрд░ рдиिрд░्рд╡ाрдЪिрдд рд╣ुрдП?  рдЙрдд्‍рддрд░ – рд╡ी. рд╡ी. рдЧिрд░ि рдк्рд░рд╢्‍рди – рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्‍рдЫेрдж рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╡िрдд्‍рддीрдп рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдХी рд╡्‍рдпрд╡рд╕्‍рдеा рд╣ै?  рдЙрдд्‍рддрд░ – рдЕрдиुрдЪ्‍рдЫेрдж 360 рдк्рд░рд╢्‍рди – рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХौрди рд╕ी рдиाрдЧрд░िрдХрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै?  рдЙрдд्‍рддрд░ – рдПрдХрд▓ рдиाрдЧрд░िрдХрддा рдк्рд░рд╢्‍рди – рдк्рд░рдердо рдкंрдЪाрдпрддी рд░ाрдЬ рд╡्‍рдпрд╡рд╕्‍рдеा рдХा рдЙрдж्рдШाрдЯрди рдкं. рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдиे 2 рдЕрдХ्‍рдЯूрдмрд░, 1959 рдХो рдХिрд╕ рд╕्‍рдеाрди рдкрд░ рдХिрдпा рдеा ? рдЙрдд्‍рддрд░ – рдиाрдЧौрд░ (рд░ाрдЬрд╕्‍рдеाрди) рдк्рд░рд╢्‍рди – рд▓ोрдХрд╕рднा рдХा рдХोрд░рдо рдХुрд▓ рд╕рджрд╕्‍рдп рд╕ंрдЦ्‍рдпा рдХा рдХिрддрдиा рд╣ोрддा рд╣ै?  рдЙрдд्‍рддрд░ – 1/10 рдк्рд░рд╢्‍рди – рдкंрдЪрд╡рд░्рд╖ीрдп рдпोрдЬрдиा рдХा рдЕрдиुрдоोрджрди рддрдеा рдкुрдирд░्рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЬाрддाрд╣ै? рдЙрдд्‍рддрд░ – рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░िрд╖рдж рдк्рд░рд╢्‍рди – рд░ाрдЬ्‍рдп рд╕्‍рддрд░ рдкрд░ рдоंрдд्рд░िрдпों рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рдХौрди рдХрд░рддा рд╣ै?  рдЙрдд्‍рддрд░ – рд░ाрдЬ्‍рдпрдкाрд▓ рдк्рд░рд╢्‍рди – рдирдП

рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рднाрдЧ |Part of Indian Constitution

  рднाрдЧ 1  рд╕ंрдШ рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 1-4 рднाрдЧ 2  рдиाрдЧрд░िрдХрддा- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 5-11 рднाрдЧ 3  рдоूрд▓рднूрдд рдЕрдзिрдХाрд░- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 12 - 35 рднाрдЧ 4  рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдиीрддि рдиिрджेрд╢рдХ рддрдд्рд╡- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 36 - 51 рднाрдЧ 4 A  рдоूрд▓ рдХрд░्рддрд╡्рдп- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 51A рднाрдЧ 5  рд╕ंрдШ- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 52-151 рднाрдЧ 6  рд░ाрдЬ्рдп- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 152 -237 рднाрдЧ 7  рд╕ंрд╡िрдзाрди (рд╕ाрддрд╡ाँ рд╕ंрд╢ोрдзрди) рдЕрдзिрдиिрдпрдо,- 1956 рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░рд╕िрдд рднाрдЧ 8  рд╕ंрдШ рд░ाрдЬ्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 239-242 рднाрдЧ 9  рдкंрдЪाрдпрдд - рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 243- 243O рднाрдЧ 9A  рдирдЧрд░्рдкाрд▓िрдХाрдПं- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 243P - 243ZG рднाрдЧ 10  рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдФрд░ рдЬрдирдЬाрддि рдХ्рд╖ेрдд्рд░- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 244 - 244A рднाрдЧ 11  рд╕ंрдШ рдФрд░ рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдмीрдЪ рд╕ंрдмंрдз- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 245 - 263 рднाрдЧ 12  рд╡िрдд्рдд, рд╕ंрдкрдд्рддि, рд╕ंрд╡िрджाрдПं рдФрд░ рд╡ाрдж -рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 264 -300A рднाрдЧ 13  рднाрд░рдд рдХे рд░ाрдЬ्рдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рднीрддрд░ рд╡्рдпाрдкाрд░, рд╡ाрдгिрдЬ्рдп рдФрд░ рд╕рдоाрдЧрдо- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 301 - 307 рднाрдЧ 14  рд╕ंрдШ рдФрд░ рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдЕрдзीрди рд╕ेрд╡ाрдПं- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 308 -323 рднाрдЧ 14A  рдЕрдзिрдХрд░рдг- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 323A - 323B рднाрдЧ 15 рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 324 -329A рднाрдЧ 16  рдХुрдЫ рд╡рд░्рдЧों рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╢ेрд╖ рдЙрдкрдмंрдз рд╕ंрдмंрдз- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 330- 342 рднाрдЧ 17  рд░ाрдЬрднाрд╖ा- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 343- 351 рднाрдЧ 18  рдЖрдкाрдд рдЙрдкрдмंрдз рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж- 352 - 360 рднाрдЧ 19  рдк्рд░рдХीрд░्рдг- рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 361 -367

рд╕ंрдШीрдп рдХाрд░्рдпрдкाрд▓िрдХा рдПрд╡ं рднाрд░рдд рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि | Federal Executive and President of India

  рднाрд░рддीрдп рд╕ंрдШ рдХी рдХाрд░्рдпрдкाрд▓िрдХा рд╢рдХ्рддि рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдоें рдиिрд╣िрдд рд╣ै. 1.  рднाрд░рдд рдоें рд╕ंрд╕рджीрдп рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рдЕрдкрдиाрдпा рдЧрдпा рд╣ै. рдЗрд╕рд▓िрдП рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдиाрдордкрдд्рд░ рдХी рдХाрд░्рдпрдкाрд▓िрдХा рд╣ै рддрдеा рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рддрдеा рдЙрд╕рдХा рдоंрдд्рд░िрдоंрдбрд▓ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдХाрд░्рдпрдкाрд▓िрдХा рд╣ै. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि a.  рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рднाрд░рдд рдХा рд╕ंрд╡ैрдзाрдиिрдХ рдк्рд░рдзाрди рд╣ोрддा рд╣ै. b.  рднाрд░рдд рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рднाрд░рдд рдХा рдк्рд░рдердо рд╡्рдпрдХ्рддि рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै. 2.   рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдкрдж рдХी рдпोрдЧ्рдпрддा:  рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 58 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХोрдИ рд╡्рдпрдХ्рддि рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░рдкрддि рд╣ोрдиे рдпोрдЧ्рдп рддрдм рд╣ोрдЧा, рдЬрдм рд╡рд╣: (a)  рднाрд░рдд рдХा рдиाрдЧрд░िрдХ рд╣ो. (b)  35 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु рдкूрд░ी рдХрд░ рдЪुрдХा рд╣ो. (c)  рд▓ोрдХрд╕рднा рдХा рд╕рджрд╕्рдп рдиिрд░्рд╡ाрдЪिрдд рдХिрдП рдЬाрдиे рдпोрдЧ्рдп рд╣ो. (d)  рдЪुрдиाрд╡ рдХे рд╕рдордп рд▓ाрдн рдХा рдкрдж рдзाрд░рдг рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╣ो. рдиोрдЯ:  рдпрджि рд╡्рдпрдХ्рддि рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдпा рдЙрдкрд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдХे рдкрдж рдкрд░ рд╣ो рдпा рд╕ंрдШ рдЕрдерд╡ा рдХिрд╕ी рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдоंрдд्рд░िрдкрд░िрд╖рдж рдХा рд╕рджрд╕्рдп рд╣ो, рддो рд╡рд╣ рд▓ाрдн рдХा рдкрдж рдирд╣ीं рдоाрдиा рдЬाрдПрдЧा. 3.   рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░рдкрддि рдХे рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди рдХे рд▓िрдП рдиिрд░्рд╡ाрдЪрдХ рдоंрдбрд▓:  рдЗрд╕рдоें рд░ाрдЬ्рдп рд╕рднा, рд▓ोрдХрд╕рднा рдФрд░ рд░ाрдЬ्рдпों рдХी рд╡िрдзाрди рд╕рднाрдУं рдХे рдиिрд░्рд╡ाрдЪिрдд рд╕рджрд╕्рдп рд░рд╣рддे рд╣ैं. рдирд╡ीрдирддрдо рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдкांрдбिрдЪेрд░ी рд╡िрдзाрдирд╕рднा рддрдеा рджिрд▓्рд▓ी рдХी рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдХे рдиिрд░्рд╡ाрдЪिрдд рд╕рджрд╕्рдп рдХो рднी рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै. 4.  рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдк

рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдХी рдЬीрд╡рдиी рдПрд╡ं рд╡िрдЪाрд░/Biography and Thoughts of Vinayak Damodar Savarkar

   рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░/Vinayak Damodar Savarkar рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдХा рдЬрди्рдо рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ (рдЖрдзुрдиिрдХ рдоुрдо्рдмрдИ) рдк्рд░ाрди्рдд рдХे рдиाрд╕िрдХ рдХे рдиिрдХрдЯ рднाрдЧुрд░ рдЧाँрд╡ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा। рдЗрдирдХे рдкिрддा рдХा рдиाрдо рджाрдоोрджрд░ рдкрди्рдд рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдПрд╡ं рдоाрддा рдХा рдиाрдо рд░ाрдзाрдмाрдИ рдеा। рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдХी рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рд╕्рдеिрддि рдЖрд░्рдеिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдаीрдХ рдирд╣ीं рдеी। рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдиे рдкुрдгे рд╕े рд╣ी рдЕрдкрдиी рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░ी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХी рдЭрд▓рдХ рджिрдЦाрдиी рд╢ुрд░ू рдХрд░ рджी рдеी рдЬिрд╕рдоें 1908 рдИ. рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд рдЕрднिрдирд╡рднाрд░рдд рдПрдХ рдХ्рд░ाрди्рддिрдХाрд░ी рд╕ंрдЧрдарди рдеा। рд▓рди्рджрди рдоें рднी рдпे рдХрдИ рд╢िрдЦрд░ рдиेрддाрдУं (рдЬिрдирдоें рд▓ाрд▓ा рд╣рд░рджрдпाрд▓) рд╕े рдоिрд▓े рдФрд░ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╡िрд░ोрдзी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХा рд╕ंрдЪाрд▓рди рдХрд░рддे рд░рд╣े। рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдХी рдЗрди्рд╣ीं рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рд╕े рд░ुрд╖्рдЯ рд╣ोрдХрд░ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрди्рд╣ें рджो рдмाрд░ 24 рджिрд╕рдо्рдмрд░, 1910 рдХो рдФрд░ 31 рдЬрдирд╡рд░ी, 1911 рдХो рдЖрдЬीрд╡рди рдХाрд░ाрд╡ाрд╕ рдХी рд╕рдЬा рд╕ुрдиाрдИ рдЧрдИ рдЬो рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдкрд╣рд▓ी рдПрд╡ं рдЕрдиोрдЦी рд╕рдЬा рдеी। рд╡िрдиाрдпрдХ рджाрдоोрджрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдкुрд╕्рддрдХें (1) рдоाрдИ рдЯ्рд░ांрд╕рдкोрд░्рдЯेрд╢рди рдлॉрд░ рд▓ाрдЗрдл (ii) рд╣िрди्рджू-рдкрдж рдкाрджрд╢ाрд╣ी (iii) рд╣िрди्рджुрдд्рд╡ (iv) рдж рдмाрд░ рдСрдл рдЗрдг्рдбिрдпрди рдЗрдг्рдбिрдкेрдг्рдбेрди्рд╕ рдСрдл 1851 рд╕ाрд╡рд░рдХрд░ рдХे рдКрдкрд░ рдХрд▓ेрдХ्рдЯрд░ рдЬैрдХ्рд╕рди рдХी рд╣рдд्рдпा рдХा рдЖрд░ोрдк рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा рдЬिрд╕े рдиाрд╕िрдХ рд╖рдб्рдпंрдд्рд░ рдХेрд╕ рдоें рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा

PREAMBLE of India

 PREAMBLE WE, THE PEOPLE OF INDIA, having solemnly resolved to constitute India into a SOVEREIGN SOCIALIST SECULAR DEMOCRATIC REPUBLIC and to secure to all its citizens: JUSTICE, social, economic and political, LIBERTY of thought, expression, belief, faith and worship, EQUALITY of status and of opportunity: and to promote among them all  FRATERNITY assuring the dignity of the individual and the unity and integrity of the Nation,  IN OUR CONSTITUENT ASSEMBLY this twenty-sixth day of November, 1949, do HEREBY ADOPT, ENACT AND GIVE TO OURSELVES THIS CONSTITUTION.